Σπορ στη ζωή των παιδιών
Πότε είναι η κατάλληλη ηλικία και ποιο σπορ του ταιριάζει;
«Νούς υγιής εν σώματι υγιεί»
Κανείς δε μπορεί να αμφισβητήσει τη ρήση των αρχαίων προγόνων μας. Η άσκηση αποτελεί τροφή για την πνευματική υγεία των παιδιών και η αξία της είναι σταθερή και αναντικατάστατη. Τα παιδιά για να μεγαλώσουν με υγιή τρόπο χρειάζονται την άσκηση να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους για να τρέφει το σώμα αλλά και το πνεύμα τους. Η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής προτείνει για τα παιδιά και τους εφήβους να συμμετέχουν σε κάποια μορφή σωματικής δραστηριότητας τουλάχιστον 60 λεπτά την ημέρα.
Πότε είναι η κατάλληλη ηλικία για να αρχίσει το παιδί σας ένα σπορ;
Η κατάλληλη χρονική στιγμή για να αρχίσει το παιδί σας ένα σπορ σχετίζεται με το εάν έχει αναπτύξει τις κατάλληλες δεξιότητες που απαιτούνται για αυτό. Έχει άμεση σχέση με την ηλικία του παιδιού αλλά και το ρυθμό της βιολογικής του ανάπτυξης. Παιδιά ίδιας ηλικίας δεν έχουν πάντοτε τις ίδιες δεξιότητες.
Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι οι δεξιότητες δεν είναι το μοναδικό κριτήριο. Αυτό που καλείστε να γνωρίζετε είναι ότι οι λέξεις χαρά, διασκέδαση, παιγνίδι και άσκηση πρέπει να ταυτίζονται. Μην πιέζετε τα παιδιά σας να συμμετέχουν σε σπορ που εσείς θέλετε αλλά δεν ταιριάζουν με τα ενδιαφέροντά τους και δεν ανταποκρίνονται στις ικανότητες τους. Ζευγαρώστε την άσκηση με το παιγνίδι και μην επιβάλετε στο παιδί σας ποτέ το σπορ που θα ακολουθήσει γιατί με αυτό τον τρόπο θα επισκιάσετε τη χαρά που πηγάζει μέσα από την άσκηση.
Ακούστε λοιπόν την επιθυμία τους, αφήστε τα παιδιά να εκφραστούν ελεύθερα μόνο τότε θα αγαπήσουν την άσκηση και τα σπορ, θα γίνει τρόπος ζωής τους και θα την αναζητούν με δίψα.
Οι κινητικές δεξιότητες, οι ικανότητες αντίληψης και προσοχής, η συναισθηματική ωριμότητα, η σωματική διάπλαση, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψιν για τη μετάβαση ενός παιδιού στη νέα ρουτίνα ενός σπορ.
Νήπια 1-3 ετών:
Σε αυτό το ηλικιακό φάσμα τα παιδιά δεν έχουν καλά αναπτυγμένες κινητικές δεξιότητες, δεν έχουν καλή ισορροπία και ικανότητες προσοχής. Επομένως καλό θα ήταν να επιλέγονται δραστηριότητες που πηγάζουν μέσα από το παιγνίδι της καθημερινότητας. Σε αυτή την ηλικία τρέχουν, παίζουν κρυφτό, πετούν μια μπάλα, κυλιούνται στο πάτωμα, μπορούν να αρχίσουν την κολύμβηση. Με λίγα λόγια τα παιδιά καλύτερα να αφήνονται ελεύθερα χωρίς να τους επιβάλλονται κανόνες μέσα στα πλαίσια όμως ενός ασφαλούς περιβάλλοντος. Πειραματιστείτε μαζί τους, τρέξετε, παίξετε με μια μπάλα, πηγαίνετε βόλτα στο πάρκο, δείξετε πράγματα στα παιδιά και αφήστε τα να απολαύσουν την εμπειρία ενός ξέφρενου και ανέμελου παιγνιδιού που θα τους γυμνάσει το σώμα αλλά και το πνεύμα. Εσείς δεν έχετε τίποτε άλλο να κάνετε παρά να δώσετε το έναυσμα.
Παιδιά προσχολικής ηλικίας 4-6 ετών:
Οι κινητικές ικανότητες του παιδιού είναι καλύτερες μπορεί να τρέξει περισσότερη ώρα, πιο γρήγορα, να οργανώσει καλύτερο παιγνίδι με μια μπάλα. Η ισορροπία τους είναι πιο αναπτυγμένη, μπορούν να κάνουν κουτσό, να παίξουν σκάλα, να παίξουν σχοινάκι. Αρχίζουν επίσης να χορεύουν και να μιμούνται καλύτερα τις κινήσεις των μεγάλων. Στο σημείο αυτό αρχίζει η μετάβαση από το αδόμητο στο δομημένο παιγνίδι.
Παιδιά 6-9 ετών:
Στις ηλικίες αυτές τα παιδιά έχουν αποκτήσει πλέον αρκετές κινητικές δεξιότητες και μπορούν να συμμετέχουν σε αρκετά σπορ. Δύσκολο ακόμη να ακολουθήσουν σπορ που χρειάζονται καλό οφθαλμοκινητικό συντονισμό, στοχευμένες κινήσεις, ομαδικές στρατηγικές. Επομένως επιλέγονται σπορ που απαιτούν βασικές, απλές κινητικές δεξιότητες όπως ο στίβος, η ρυθμική γυμναστική, ο χορός, οι πολεμικές τέχνες. Επίσης σε αυτήν την ηλικία μπορούν να βαδίσουν τα πρώτα τους βήματα στο τένις.
Παιδιά 10-12 ετών:
Σε αυτό το φάσμα ηλικιών τα περισσότερα παιδιά από θέμα δεξιοτήτων είναι πια έτοιμα να συμμετέχουν σε πιο δύσκολα σκορ. Οι κινητικές δεξιότητες είναι πολύ καλά αναπτυγμένες, οι αντιληπτικές τους ικανότητες είναι καλά διαμορφωμένες με αποτέλεσμα να εκτελούν πολύπλοκες εντολές και ο συντονισμός ματιών-χεριών αρκετά καλός. Σε αυτή τη φάση τα παιδιά είναι έτοιμα να συμμετέχουν σε ομαδικά σπορ που απαιτούν στρατηγική, συνεργασία και συντονισμένες ενέργειες. Τέτοια σπορ είναι το μπάσκετ, το χάντμπολ, το βόλεϊ, το ποδόσφαιρο. Μπορούν βέβαια να ασχοληθούν και με το στίβο, το τένις, το πινγκ πονγκ, το χορό, τις πολεμικές τέχνες. Είναι πλέον αρκετά ώριμα τα παιδιά να επιλέξουν από μόνα τους το σπορ που τους αρέσει, τους ευχαριστεί, τους γεμίζει χαρά και ικανοποίηση.
Παιδιά 12-15 ετών:
Σε αυτό το ηλικιακό φάσμα τα περισσότερα παιδιά διανύουν το «μπλουζ της άγριας νιότης», την εφηβεία και μπορεί να επιδείξουν δείγματα επιθετικής συμπεριφοράς, νευρικότητας, αυθορμητισμού. Επομένως δώστε τις σωστές κατευθύνσεις με τις κατάλληλες επιλογές που θα εκτονώνουν τα παιδιά και θα τους προσφέρουν ηρεμία και αυτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά εκείνο που οι ίδιοι θα επιλέξουν φτάνει να σιγουρευτείτε ότι το περιβάλλον γύρω τους είναι ασφαλές. Παράλληλα μην ξεχνάτε ότι μεταξύ των παιδιών αυτής της ηλικίας και ειδικά στα αγόρια υπάρχουν αρκετές διαφορές στο σωματότυπό τους και ειδικά στα αγόρια που κάποια διανύουν αργότερα την εφηβεία. Σε τέτοιες περιπτώσεις στα ομαδικά σπορ καλό θα ήταν να ανταγωνίζονται παιδιά ίδιου σωματότυπου για να μη νιώθουν μειονεκτικά, να νιώσουν έλλειψη ταλέντου και ικανοτήτων και τελικά να εγκαταλείψουν την άσκηση.
Ομαδικά σπορ
Τα παιδιά είναι έτοιμα για ομαδικά σπορ γύρω στην ηλικία των 10 ετών. Εδώ αρχίζουν να κατανοούν και να εκτελούν τακτικές και στρατηγικές. Η συμμετοχή των παιδιών σε ομαδικά σπορ όπως το βόλεϊ, το μπάσκετ, το χάντμπολ, το ποδόσφαιρο τους βοηθά να αποκτήσουν νέους φίλους, να είναι μέλη μιας ομάδας, να πειθαρχούν σε κανόνες και να μην λειτουργούν ατομιστικά αλλά να ψυχαγωγούνται και να διασκεδάζουν μέσα σε ένα σύνολο. Στα πλαίσια της συμμετοχής των παιδιών στα ομαδικά σπορ προσπαθήστε να καλλιεργήσετε μέσα τους να θέτουν ως στόχο να μαθαίνουν νέες δεξιότητες, να συμμετέχουν με χαρά σε ένα κλίμα αλληλεγγύης και αγάπης και προσπαθήστε να τους απαλλάξετε από την επιμονή του ανταγωνισμού και της νίκης. Γαλουχήστε στα παιδιά σας την άποψη ότι η επιτυχία δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με τη νίκη.
Περιορίστε το χρόνο της τηλεόρασης και των ηλεκτρονικών παιγνιδιών και δώστε την ευκαιρία στα παιδιά σας να ανακαλύψουν τη χαρά και τη διασκέδαση μέσα από τα σπορ και την άσκηση.
Βεβαιωθείτε ότι το περιβάλλον που γυμνάζονται τα παιδιά είναι ασφαλές ελέγχοντας τον εξοπλισμό, τις εγκαταστάσεις και το πρόγραμμα εκγύμνασης.
Τα παιδιά δεν κερδίζουν τη ζωή μέσα από ένα σπορ. Η κύρια φιλοσοφία είναι να γυμναστούν να περάσουν καλά και να είναι χαρούμενα.
Να είστε υπομονετικοί, εάν κάτι δεν τους αρέσει μη τα πιέζετε αφήστε τα να κάνουν τις επιλογές τους.
Να θυμάστε ότι η εξειδίκευση σε ένα μόνο άθλημα με εντατική προπόνηση μπορεί να οδηγήσει το παιδί σε τραυματισμό, ψυχική καταπόνηση, ανάπτυξη συγκεκριμένων κινητικών δεξιοτήτων και τελικά να το εγκαταλείψει. Γι’ αυτό κάνετε υπομονή στην πρόοδο του και αφήστε το παιδί να ασχολείται με διάφορα σπορ.
Καλλιεργείστε στα παιδιά σας ότι η επιτυχία σε ένα σπορ δεν είναι μόνο η νίκη
Εάν θα εντάξετε το παιδί σας αθλητικό όμιλο τότε ρωτήστε και άλλους γονείς που συμμετέχουν τα παιδιά τους, αφήστε μια δοκιμαστική περίοδο και παρακολουθήστε εάν το παιδί φεύγει ικανοποιημένο με ενέργεια και ενθουσιασμό.
Η επιλογή των σπορ είναι μια συνεχής διαδικασία δοκιμής και λάθους αφήστε τα παιδιά σας να τη ζήσουν. Η διαίσθησή σας και η παρατήρηση θα σας βοηθήσουν να ωθήσετε τα παιδιά στις σωστές επιλογές γιατί ο σκοπός είναι ένας:
Η άσκηση να γίνει τρόπος ζωής και πηγή χαράς, μάθησης, υγείας, ζωντάνιας για τα παιδιά.
Από Δρ Ελισάβετ Ευσταθίου, Παιδίατρος, https://www.paidiatros.com/
